Znowelizowana unijna dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej z września 2023 r. weszła w życie. Które firmy są zobowiązane do wykonania audytu energetycznego?
Jednym z głównych celów dyrektywy 2023/1791 w sprawie efektywności energetycznej (Energy Efficiency Directive – EED) jest obniżenie zużycia energii końcowej o 11,7 procent w porównaniu do poziomu z 2020 roku w UE. Jest to bardziej ambitny plan, niż pierwotnie proponowany przez Komisję Europejską (9 procent).
Osiągnięcie wyznaczonego celu w nowej dyrektywie 2023/1791 powinno prowadzić do ogólnego zmniejszenia zużycia energii w Unii Europejskiej o 763 miliony ton ekwiwalentu ropy naftowej (Mtoe) oraz redukcji zużycia energii pierwotnej o 992,5 Mtoe do roku 2030.
Wymogi nowej unijnej dyrektywy
Unijna dyrektywa nakłada obowiązek przeprowadzenia audytu energetycznego na część firm, których średni poziom zużywanej energii w ciągu ostatnich trzech lat przekroczył 2778 MWh. Audyty te mają służyć przedsiębiorcom w identyfikacji obszarów, w których mogą wprowadzić ulepszenia w celu ograniczenia negatywnego wpływu na środowisko, generując jednocześnie oszczędności. Przykładowe aspekty objęte audytem to poprawność konfiguracji urządzeń oraz efektywne wykorzystanie instalacji.
Nowe przepisy obejmują wszelkie formy energii, zatem przedsiębiorstwa zostaną zobowiązane do oceny zużycia energii elektrycznej, cieplnej oraz zgromadzonej, na przykład w transporcie. Audyty energetyczne, zgodnie z nowymi regulacjami, powinny dokładnie przeanalizować zużycie energii w budynkach lub kompleksach budynków, instalacjach przemysłowych i transporcie, które łącznie odpowiadają za co najmniej 90 procent całkowitego zużycia energii przez przedsiębiorstwo.
Zgodnie z nowymi przepisami Unii Europejskiej dotyczącymi efektywności energetycznej, przedsiębiorcy, którzy zużywają średniorocznie powyżej 23 611 MWh w ciągu ostatnich trzech lat, będą zobowiązani do utrzymania Systemu Zarządzania Energią, co ma przyczynić się do zwiększenia świadomości i zaangażowania firm w zrównoważoną konsumpcję energii.
Korzyści z audytu
Przegląd energetyczny to proces oceny bieżącego zużycia energii w przedsiębiorstwie, który ma na celu identyfikację potencjalnych oszczędności poprzez wprowadzenie skutecznych rozwiązań poprawiających efektywność energetyczną. Podczas audytu analizowane są dane dotyczące zużycia energii przez budynki, instalacje przemysłowe i zainstalowane urządzenia, co umożliwia zlokalizowanie obszarów, w których można zrealizować oszczędności energetyczne.
Audyt może obejmować całą firmę lub być skoncentrowany na jednym konkretnym projekcie mającym na celu zwiększenie efektywności energetycznej. Po przeprowadzeniu audytu firma otrzymuje analizę sporządzoną przez niezależnego audytora, zawierającą ocenę sytuacji energetycznej firmy i wskazującą obszary o istotnym zużyciu energii.
Zobowiązania sektora publicznego
Nowe wytyczne dyrektywy przewidują, że kraje należące do Unii Europejskiej powinny szczególnie skoncentrować się na zwiększaniu efektywności energetycznej dla odbiorców wrażliwych, takich jak gospodarstwa domowe o niskich dochodach oraz osoby zamieszkujące mieszkania socjalne. Wprowadza to nowe obowiązki związane z oszczędzaniem energii.
Dodatkowo, sektor publiczny ma teraz zobowiązanie do ograniczenia rocznego zużycia energii o 1,9 procent, przy czym transport publiczny i siły zbrojne zostały wyłączone z tego obowiązku.
Państwa członkowskie zostaną również zobowiązane do przeprowadzania co najmniej 3-procentowej renowacji powierzchni budynków instytucji publicznych rocznie. Organy publiczne muszą uwzględniać kryteria związane z efektywnością energetyczną podczas podejmowania decyzji dotyczących zakupów.
Zgodnie z nowymi regulacjami, systemy zarządzania energią staną się obowiązkowe dla dużych odbiorców energii, których roczne zużycie przekracza 85 TJ, podlegając audytom w przypadku wszelkich niezgodności. Firmy zużywające energię powyżej 10 TJ zostaną zobowiązane do przeprowadzenia audytu energetycznego i opracowania planu działań zgodnego z uzyskanymi zaleceniami. Dyrektywa wprowadza także obowiązek monitorowania zużycia energii w centrach danych.
Cel: bezemisyjne sieci ciepłownicze
Nowe regulacje również promują lokalne plany dotyczące dostarczania ciepła i chłodzenia w większych gminach. Zgodnie z zaktualizowaną definicją efektywnego systemu ciepłowniczego i chłodniczego zawartą w dyrektywie EED, minimalne standardy będą stopniowo wzmacniane w nadchodzących latach. Autorzy nowych przepisów mają nadzieję, że ta zmiana umożliwi stworzenie do 2050 roku w pełni bezemisyjnych sieci ciepłowniczych i chłodniczych.
Dyrektywa EED dodatkowo wspiera regulacje dotyczące finansowania działań związanych z efektywnością energetyczną. Kraje UE powinny zachęcać do wprowadzania systemów finansowania skierowanych na inwestycje w poprawę efektywności energetycznej.
Paweł Lachman, prezes PORT PC, komentując zatwierdzenie nowego prawa, podkreśla istotny element zmienionej dyrektywy EED – oszczędności energetyczne nie będą uwzględniane przy ocenie nowych źródeł ciepła opartych na paliwach kopalnych. Zdaniem prezesa PORT PC, oznacza to, że konieczne będą modyfikacje w krajowym systemie białych certyfikatów.
