Jedne z największych złóż wodoru odkryte w Europie
W 2023 roku w nieczynnych kopalniach na terenie Lotaryngii zidentyfikowano około 46 milionów ton naturalnego wodoru – według szacunków, to jedne z największych znanych rezerw tego surowca w Europie. W marcu 2025 roku odkryto kolejne złoża o zbliżonej wielkości. Całkowitą ilość dostępnego tam wodoru oceniono na 92 miliony ton, a jego wartość oszacowano na 92 miliardy dolarów – poinformował magazyn „Forbes”.
Jak zauważyła ekspertka Erin Kilgore w rozmowie z Hydrogen Fuel News, te odkrycia mogą wpłynąć na światowe rynki energetyczne, oferując nowy, naturalny i bezemisyjny surowiec energetyczny. Francja coraz wyraźniej wysuwa się na prowadzenie w badaniach i potencjalnym zagospodarowaniu tzw. złotego wodoru w sektorze energetycznym.
Wszystkie kolory wodoru
Wodór postrzegany jest jako kluczowy element transformacji energetycznej. Obecnie jednak większość jego produkcji opiera się na paliwach kopalnych, głównie poprzez reforming parowy gazu ziemnego. Alternatywą jest zielony wodór, pozyskiwany dzięki elektrolizie wody z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii – jednak ta technologia jest kosztowna i wymaga dużych nakładów. Inaczej jest w przypadku wodoru naturalnego, znanego też jako biały lub złoty – nie trzeba go wytwarzać, ponieważ występuje w naturze. Właśnie takie złoża zlokalizowano we wschodniej Francji, niedaleko granicy z Niemcami.
Naturalny wodór może powstawać w wyniku procesów geologicznych, m.in. serpentynizacji – reakcji chemicznej między wodą a skałami bogatymi w żelazo w płaszczu ziemskim. Aktywność tektoniczna może powodować uwięzienie tego wodoru w głębokich warstwach skorupy ziemi, gdzie gromadzi się on przez miliony lat. Co więcej, niektóre badania wskazują, że zasoby tego surowca mogą się odnawiać, co czyni go potencjalnie odnawialnym źródłem energii. Ta możliwość wzbudziła duże zainteresowanie naukowców i inwestorów – podkreśla „Forbes”.
Naturalny wodór może istotnie przyczynić się do zmniejszenia zależności od paliw kopalnych, co ostatnio podkreślali francuscy przedstawiciele sektora jądrowego i OZE. Może on też znaleźć zastosowanie w energochłonnych sektorach, takich jak przemysł stalowy, transport ciężki czy lotnictwo – dodaje Kilgore.
Podziemny krajobraz Lotaryngii
Oba opisane odkrycia miały miejsce w historycznej Lotaryngii, dziś w regionie Grand-Est, w departamencie Mozela. Teren ten cechuje się specyficzną budową geologiczną, sprzyjającą obecności wodoru – od wieków znany jest z bogactwa rud żelaza i długiej tradycji górnictwa. To właśnie te cechy mogły stworzyć sprzyjające warunki do powstania i uwięzienia wodoru w głębi ziemi.
Pierwsze złoże odkryto w trakcie badań bezpieczeństwa w nieczynnych kopalniach w 2023 roku, natomiast drugie – w ramach niezależnych analiz geologicznych mających na celu identyfikację potencjalnych źródeł energii. Ich bliskość geograficzna sugeruje, że region ten może kryć znacznie większe rezerwy naturalnego wodoru, niż obecnie wiadomo.
W wywiadzie dla Polskiego Radia Andrzej Jagielski z Państwowego Instytutu Geologicznego przyznał, że temat białego wodoru wzbudza coraz większe zainteresowanie również w Polsce, choć na razie nie można jeszcze wskazać konkretnych lokalizacji potencjalnych złóż. Obecnie liderami w zakresie odkryć tego surowca są Kanada i Australia.
Według prognoz, naturalny wodór może zacząć odgrywać realną rolę na rynku energetycznym w ciągu najbliższych 10 lat, o ile rozwój technologii wydobycia i infrastruktury będzie nadążał za rosnącym zainteresowaniem. W dłuższej perspektywie może on trafić do wielu sektorów przemysłu i znaleźć zastosowanie w wielu krajach.
„Mozela, kraina energii”
Zgodnie z informacjami lokalnego portalu „Republicain Lorrain”, do końca 2025 roku w miejscowości Pontpierre w departamencie Mozela planowane jest wykonanie odwiertu poszukiwawczego o głębokości 4 tys. metrów w ramach projektu Regalor II. Prace realizowane przez firmę Française de l’Énergie (FDE) mają pomóc w dokładniejszym określeniu ilości naturalnego wodoru obecnego pod ziemią. Dla tej niewielkiej miejscowości liczącej kilkuset mieszkańców może to oznaczać przełomową zmianę.
Pierwsze wyniki badań odwiertu spodziewane są na początku 2026 roku. Badania mają być prowadzone równolegle z pracami wiertniczymi – w czasie odwiertu analizowany będzie urobek, pobierane zostaną próbki rdzeniowe, a w odwiert wprowadzone będą czujniki pomiarowe – informuje Actu.fr.
Jednak jak zaznacza Fady Nassif, inżynier z FDE, komercyjne wykorzystanie odkrytego wodoru to perspektywa co najmniej trzech lat.
Patrick Weiten, przewodniczący rady departamentu Mozela, nazwał region „krainą energii”, wskazując nie tylko na odkrycia wodorowe, ale też przebudowę dawnej elektrowni węglowej w Saint-Avold oraz budowę nowej fabryki paneli fotowoltaicznych. Lotaryngia, której przemysłowy rozkwit przypadał na XIX i początek XX wieku, przeżyła dramatyczny upadek gospodarczy po wyczerpaniu zasobów węgla i rud – w wyniku tych przemian zlikwidowano ok. 200 tys. miejsc pracy.
„Co by było, gdyby kilka dekad po zamknięciu kopalń, region ten stał się centrum nowej, odnawialnej energetyki?” – zastanawia się portal „L’Ami Ebdo”, podkreślając potencjał, jaki mogą mieć obecnie eksplorowane zasoby naturalnego wodoru.
