Na stronach rządowych opublikowano rozporządzenie określające zasady przyznawania dofinansowania na magazyny energii w ramach nowego programu, którego uruchomienie wcześniej zapowiadał Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW).
Dotychczasowe wsparcie rządowe dla magazynów energii koncentrowało się głównie na mniejszych, prosumenckich instalacjach, dostępnych w programach takich jak Mój Prąd, Moja Elektrownia Wiatrowa czy Energia dla Wsi, realizowanych przez NFOŚiGW.
Nowy projekt, przygotowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, wprowadza zasady wsparcia dla większych magazynów energii. Budżet programu wynosi około 1,2 mld euro (5,16 mld zł, przy kursie 1 euro = 4,3 zł), z czego około 1 mld euro pochodzi z unijnego Funduszu Modernizacji.
Resort klimatu zakłada, że nowy program przyczyni się do budowy magazynów energii o mocy 2,5 GW i pojemności 5 GWh.
Na co można przeznaczyć dofinansowanie?
Program dofinansowania magazynów energii ma na celu wzmocnienie stabilności sieci elektroenergetycznych oraz poprawę bezpieczeństwa energetycznego kraju poprzez wsparcie budowy magazynów energii elektrycznej podłączonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej na różnych poziomach napięcia.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska podkreśla, że magazyny energii odgrywają kluczową rolę w elastycznym reagowaniu na szybkie zmiany w podaży i popycie na energię elektryczną, obsłudze dużych wahań dziennych, a także w zapewnianiu regulacji częstotliwości i usług stabilizujących pracę sieci. Rozbudowa tych możliwości jest konieczna, aby umożliwić dalszy rozwój odnawialnych źródeł energii w Polsce.
Ministerstwo wskazuje, że beneficjenci programu będą aktywnie uczestniczyć w sprzedaży hurtowej i bilansowaniu rynku, a jednostki magazynowania energii przyczynią się do lepszego dopasowania podaży i zużycia energii odnawialnej. Magazyny energii będą jednocześnie dostępne do regulacji częstotliwości oraz wsparcia dostaw energii z instalacji fotowoltaicznych. Program ma również pobudzić aktywność rynkową w polskim sektorze elektroenergetycznym.
Dofinansowanie będzie mogło zostać przeznaczone przede wszystkim na:
- budowę magazynów energii elektrycznej o minimalnej mocy 2 MW i pojemności co najmniej 4 MWh, w tym na testy i odbiory urządzeń;
- realizację przyłącza do sieci oraz infrastruktury towarzyszącej;
- konfigurację i dostosowanie magazynów, w tym systemy zarządzania bateriami (BMS) i energią (EMS), integrację z systemami monitorującymi, tworzenie zdalnego dostępu do urządzeń i danych, a także certyfikację i homologację zgodnie ze standardami UE.
Kto może dostać dofinansowanie?
Dofinansowanie będzie mógł otrzymać przedsiębiorca w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, który spełnia następujące warunki:
1) nie jest zobowiązany do zwrotu pomocy publicznej wynikającego z decyzji Komisji Europejskiej uznającej taką pomoc przyznaną przez to samo państwo członkowskie za niezgodną z prawem oraz z rynkiem wewnętrznym;
2) bez otrzymania pomocy publicznej nie podjąłby decyzji o inwestycji lub zrealizowałby ją w ograniczony lub odmienny sposób;
3) nie jest objęty sankcjami przyjętymi przez Unię Europejską;
4) ma siedzibę lub oddział na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Forma i wysokość dofinansowania
Dofinansowanie na magazyny energii będzie dostępne w formie dotacji i pożyczek, przy czym 90% środków w programie będzie przyznawanych w formie dotacji, a 10% w formie pożyczek.
W przypadku pożyczki preferencyjnej, wartość pomocy publicznej będzie stanowiła różnicę między zdyskontowaną rynkową stopą procentową, która obowiązywałaby w przypadku udzielanej pożyczki, a stopą wynikającą z oprocentowania stosowanego w ramach programu.
Projekt rozporządzenia przewiduje intensywność dofinansowania na poziomie 45% kosztów kwalifikowalnych, z możliwością jej zwiększenia o:
- 20 punktów procentowych dla mikroprzedsiębiorców i małych przedsiębiorców,
- 10 punktów procentowych dla średnich przedsiębiorców.
Dofinansowanie nie będzie mogło być łączone z inną pomocą publiczną, z wyjątkiem wynagrodzenia za realizację obowiązku mocowego na podstawie umowy mocowej.
Co będzie grozić za opóźnienie inwestycji?
Aby otrzymać dofinansowanie, inwestycja musi zostać rozpoczęta nie wcześniej niż 9 marca 2023 r. Zgodnie z projektem rozporządzenia, rozpoczęciem inwestycji będzie uznane „podjęcie robót budowlanych lub złożenie pierwszego prawnie wiążącego zobowiązania do zamówienia urządzeń bądź jakiegokolwiek innego zobowiązania, które sprawia, że realizacja inwestycji staje się nieodwracalna”. Okres kwalifikowalności kosztów zakończy się 31 grudnia 2028 r.
Projekt rozporządzenia przewiduje, że dofinansowanie będzie przyznane pod warunkiem, iż zakończenie inwestycji i rozpoczęcie jej eksploatacji nastąpi w ciągu 36 miesięcy od udzielenia pomocy. Jeśli ten termin nie zostanie dotrzymany, dofinansowanie zostanie obniżone o 5% za każdy miesiąc opóźnienia w przypadku opóźnienia od 3 do 6 miesięcy, a o 10% za każdy kolejny miesiąc opóźnienia.
